 |
| Απόζαρι - Αρχοντικό Τσιατσιαπά και Ι.Ν Εισοδίων της Θεοτόκου |
Με χαρά δημοσιεύουμε ένα άρθρο του αξιότιμου Καθηγητή κυρίου Νικολάου Μίζα, που έζησε σε αυτή τη φιλόξενη γωνιά της Καστοριάς και το οποίο θέλησε να δώσει στο σύλλογο και να το μοιραστεί με όλους.
Τον ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε σύντομα να τον έχουμε και πάλι κοντά μας.
Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Πολιτιστικού - Εξωραϊστικού Συλλόγου "Το Απόζαρι"
Η Ζωή στο Απόζαρι, Καστοριάς
Του Νικολάου Μίζα
Καθηγητή Ιστορίας, Γεωγραφίας, Αγγλικών της New Oriental and Technology Group Inc.
Στην Καστοριά μετακόμισα την άνοιξη του 20’. Ήταν απολύτως συνειδητή επιλογή καθώς εν μέσω της πανδημίας, ήθελα να ξεφύγω από τη μιζέρια της Θεσσαλονίκης και να εγκατασταθώ σε μια πόλη όπου θα μπορούσα αφενός να έχω μια πιο οικονομική ζωή και αφετέρου, να βρίσκομαι σε ένα μέρος όπου η ιστορία, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική και η φύση συνδυάζονται αρμονικά μεταξύ τους και προσφέρουν σε κατοίκους και επισκέπτες αυτό που σπάνια μπορούν να βρουν σε μια Ελληνική μεγαλούπολη του σήμερα.
Αποφάσισα να εγκατασταθώ στη γραφική και ιστορική γειτονιά “Απόζαρι” που βρίσκεται στη βόρεια παραλία της πόλης. Οι λόγοι ήταν πολλοί. Ήσυχη και ήρεμη γειτονιά με μαγευτικά αρχοντικά και εκκλησίες του 18ου και του 19ου αιώνα, εύκολη πρόσβαση με τα πόδια, λίγα αυτοκίνητα (συγκριτικά με άλλες γειτονιές της πόλης), και μια απίστευτη περατζάδα στη βόρεια πλευρά της λίμνης σε ένα πολύ ευγενές, γαλήνιο και καθαρό περιβάλλον. Πέτρινα δρομάκια, ωραία εστιατόρια, μπαρ και καφέ κατά μήκος της παραλίας (τα οποία βέβαια τον πρώτο χρόνο της διαμονής μου ήταν κλειστά) και στην ευρεία πλειοψηφία τους ευγενικοί, καλοσυνάτοι και χαμογελαστοί άνθρωποι που σε καλούσαν σπίτι τους για καφέ και φαγητό.
Νοίκιασα ένα διαμέρισμα στην οδό Τσιατσιαπά, ακριβώς πίσω από το επιβλητικό αρχοντικό του 18ου αιώνα με το ίδιο όνομα. Ξυπνούσα το πρωί και από το μπαλκόνι μου έβλεπα τα αρχοντικά Τσιατσιαπά και Μαντζούρα μπροστά μου, το ερειπωμένο, μισογκρεμισμένο (αλλά πολύ όμορφο) αρχοντικό Χούρτα, όπως επίσης και το περίφημο παρεκκλήσι των Εισοδίων της Θεοτόκου που χρονολογείται στον 17ο αιώνα. Λουλούδια, δέντρα και σε λίγα μέτρα απόσταση η λίμνη Ορεστιάδα όπου κατέβαινα με τα πόδια και έπινα τον καφέ μου η το τσάι μου στα διαλείμματα της δουλειάς. Πραγματικός παράδεισος για έναν παθιασμένο ιστορικό όπως εγώ, και ιδίως για έναν άνθρωπο που εκτιμά την Ελληνική επαρχία πολύ περισσότερο από τις άναρχα δομημένες, ανοργάνωτες και αρκετά βρώμικες Ελληνικές μεγαλουπόλεις.
Στο Απόζαρι γνώρισα ανθρώπους με τους οποίους βρισκόμασταν κάθε μέρα όπως τον Νίκο Νικολαΐδη και τον Γιώργο Παλιάτσιο με τους οποίους πίνοντας Premium Ουίσκι στο σπίτι μου, βλέποντας σινεμά και ακούγοντας κάθε φόρα και διαφορετικό είδος μουσικής, συζητούσαμε για την ιστορία της γειτονίας, τα προβλήματα της και το μέλλον που ο καθείς μας οραματιζόταν για αυτήν. Θα ήθελα να σημειώσω ότι οι γονείς μου κατάγονται από το Νεστόριο και οι παππούδες μου πήγαν γυμνάσιο στη Καστοριά στα μεταπολεμικά χρόνια πριν μεταναστεύσουν σε Θεσσαλονίκη και Κλίβελαντ, Οχάιο. Η Καστοριά λοιπόν δεν ήταν κάποιο “ξένο μέρος” στο οποίο βρισκόμουν πρώτη φορά, αλλά ένα μέρος που πραγματικά αγάπησα από μικρό παιδί που επισκεπτόμουν πολύ συχνά.
Αυτό που μου άρεσε πιο πολύ στο Απόζαρι είναι ότι έχει έναν “high class Ευρωπαϊκό αέρα” που δυστυχώς δεν βλέπεις σε γειτονίες πόλεων όπως η Θεσσαλονίκη που έχουν έναν πιο έντονο Βαλκανικό χαρακτήρα, πνιγμένες στο τσιμέντο, το άναρχο παρκάρισμα και τα σκουπίδια. Θυμίζει γειτονιές που θα μπορούσες να βρεις σε μικρές πόλεις της βορείου Ιταλίας, της Αυστρίας η ακόμα και της Ελβετίας. Έχει σε μεγάλο βαθμό διατηρήσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της τόσο με τα παλιότερα αρχοντικά όσο και με τα πιο πρόσφατα νεοκλασικά τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση και στα οποία ζουν οικογένειες και τα φροντίζουν. Επίσης είναι μια γειτονιά όπου ζεις τις τέσσερις εποχές του χρόνου στο έπακρο τους μέσα από τα απίστευτα χρώματα της τριγύρω φύσης και φυσικά τις θρυλικές διακυμάνσεις στη θερμοκρασία της περιοχής.
Το Απόζαρι είναι μια καταπληκτική γειτονιά στην οποία έζησα δυο από τα πιο γεμάτα χρόνια της ζωής μου, πριν τελικά αποφασίσω να μετακομίσω για δυο χρόνια στις ΗΠΑ για δουλειά. Χαίρομαι πραγματικά που βλέπω να γίνονται έργα και αναπαλαιώσεις στα ιστορικά κτίσματα της περιοχής αν και η αλήθεια είναι πως θα ήθελα ο κόσμος της να προσέξει λίγο περισσότερο τους βανδαλισμούς κατά μήκος της παραλίας. Έχοντας ζήσει, σπουδάσει και εργαστεί για χρόνια στο εξωτερικό γνωρίζω ότι οι βανδαλισμοί σε ιδιωτική και δημόσια περιουσία όχι μόνο ασχημαίνουν το τοπίο δημιουργώντας αποστροφή σε κατοίκους και τουρίστες αλλά ρίχνουν σημαντικά και την χρηματιστηριακή μιας περιοχής.
Ελπίζω σύντομα να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο αρχοντικό Χριστοπούλου, να αναδειχθεί επιτέλους το Οθωμανικό χαμάμ και όσα αρχοντικά η νεοκλασικά είναι μισογκρεμισμένα και εγκαταλελειμμένα να ξαναπάρουν ζωή. Γκρεμίζοντας τέτοια ιστορικά κτίρια είναι πραγματικά ΕΓΚΛΗΜΑ, σε οποία κατάσταση και αν βρίσκονται.
Ως προς τον εαυτό μου, έμαθα τη γειτονιά, τους ανθρώπους της, την απίστευτη ιστορία της και αν ποτέ επέστρεφα για να μείνω μόνιμα εκεί στο μέλλον (πολύ πιθανόν) δεν νομίζω να διάλεγα άλλο μέρος για να το κάνω!
